เป็นที่ทราบกันดีว่าอายุของคนเรานั้นไม่ยืนนาน เสี่ยงต่อการแตกดับอยู่ตลอดเวลา อาศัยความไม่เที่ยงแท้แน่นอนของชีวิตเช่นนี้เอง พุทธศาสนาจึงสอนให้รู้จักอภิบาล (รักษาดูแล ) ชีวิตนี้ให้ดีที่สุด เพื่อให้มีสุขภาพกายแข็งแรง สุขภาพจิตเข้มแข็ง มีปัญญาเฉียบคม สามารถใช้ร่างกายอันกว้างศอก ยาววา และหนาคืบนี้ให้เกิดประโยชน์ได้อย่างสูงสุดและคุ้มค่ากับการได้เกิดมาเป็นคนให้มากที่สุด
ทำอย่างไรจะมีอายุยืนยาว ถ้าเป็นตำราของแพทย์แผนปัจจุบันก็บอกว่า
๑.รับประทานอาหารถูกหลักโภชนาการ
๒.ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
๓.ไม่ดื่ม เสพสิ่งเสพติดมึนเมา
๔.ไม่ข้องเกี่ยวอบายมุข
๕.อยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีอากาศบริสุทธิ์
แต่สมาคมสุขภาพและอายุวัฒนะแห่งชาติที่มีเครือข่ายหลายประเทศ ( National Health and Long Life Association ) แนะนำว่า วิธีที่จะทำอายุยืนขึ้นอยู่กับเคล็ดลับดังต่อไปนี้
๑.อย่าหมกมุ่นในความสุขมากเกินไป
๒.อย่าตื่นเต้นง่าย
๓.อย่ากังวลใจเรื่องอายุ
๔.อย่าดื่ม / รับประทานมากเกินไป
๕.รับประทานผลไม้และน้ำดื่มมาก ๆ
๖.รับประทานอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ
๗.ออกกำลังกายอยู่เสมอ
๘.ออกไปสูดอากาศบริสุทธิ์นอกบ้าน
๙.ใช้ชีวิต ๘ ชั่วโมง ๓ จบ คือ ทำงาน ๘ นอน ๘ และพักผ่อน ๘
๑๐.ดูแลที่อยู่อาศัยให้สะอาด
๑๑.รักษาสภาพแวดล้อมให้สะอาด ปลอดโปร่ง
๑๒.ช่วยเหลือเกื้อกูลผู้อื่น
ในทางพระพุทธศาสนา พระพุทธเจ้าทรงวางหลักธรรมที่เป็นเหตุให้อายุยืนเอาไว้เหมือนกัน และดูเหมือนจะมีอยู่หลายมาตรฐานด้วย ทรงแสดงไว้ต่างกรรมต่างวาระ แต่ในที่นี้ขอนำมาให้พิจารณาเป็นตัวอย่างสักบทหนึ่ง หลักการยึดอายุที่ว่านี้มีชื่อเฉพาะว่า "อายุวัฒนธรรม" คือ ธรรมที่ทำให้อายุยืน มีองค์ประกอบ ๗ ประการ
๑.เลือกทำในสิ่งที่สบาย คือ ไม่ใช้ชีวิตสุดโต่งไปด้านใดด้านหนึ่ง เช่น ไม่บ้างานสุด ๆ ไม่บ้าอำนาจสุด ๆ ไม่เสื่ยงสุด ๆ ไม่กล้าสุด ๆ ไม่มุทะลุสุด ๆ ไม่เห็นแก่ตัวสุด ๆ ไม่หลงตัวเองสุด ๆ ไม่ต้อนชีวิตให้จนมุมบ่อยเกินไป เพราะจะทำให้เกิดความเครียด ความยุ่งยากวุ่นวายใจ ซึ่งไม่เป็นผลดีต่อสุขภาพกายสุขภาพจิต ไม่ว่าจะ "เป็น" อะไรหรือ "ทำ" อะไรก็ตาม พยายามรักษากรอบแห่งความเป็นและการกระทำของตนให้อยู่บนหลักแห่ง "ความพอดี" หรือทางสายกลางเอาไว้เป็นดีที่สุด
๒.ในสิ่งที่สบายนั้นก็ต้องรู้จักประมาณ เพราะสบายมากเกินไปก็เกิดโรคได้ เช่น นอนบนฟูกราคาแพงก็อาจเป็นโรคปวดหลัง รับประทานอาหารดีทุกมื้อ แต่ไม่ค่อยออกกำลังกายก็มีไขมันมาก ไม่ค่อยมีกำลังวังชา อ้วน อืดอาด อึดอัด รูปร่างเสียสมดุล เดินทางโดยเครื่องบินบ่อย ๆ และครั้งละนาน ๆ หลายชั่วโมงต่อเนื่่องกัน ก็อาจเป็นโรคหลอดเลือดอุดตันหรือเหน็บชา แข้งขากล้ามเนื้อไม่มีแรง เป็นต้น
๓.บริโภคอาหารที่ย่อยง่าย หรือเคี้ยวให้ละเอียดก่อนกลืนลงคอ คนที่รีบรับประทานอาหารมีโอกาสสำลักได้ง่าย ในบางรายสำลักแล้วเศษอาหารไปติดหลอดลม แก้ไขไม่ทันก็ทำให้อายุสั้นอย่างปัจจุบันทันด่วนได้ รับประทานอะไรก็ตามจึงควรเคี้ยวให้ละเอียด เคล็ดลับการเคี้ยวให้ละเอียดอย่างมีความสุขคือ จงเคี้ยวทุกคำอย่างมีสติ อย่างมีสามัญสำนึกขอบคุณต่อผู้หยิบยื่นอาหารมาให้ตนได้รับประทาน หรือเคี้ยวไปนึกถึงกวีนิพนธ์ของวิจิตร ภูมิศักดิ์ บทนี้ไปด้วยก็ได้
"เปิบข้าวทุกคราวคำ จงสูจำเป็นอาจิณ เหงื่อกูที่สูกิน จึงก่อเกิดมาเป็นคน..."
๔.มีความพอดีในเรื่องเวลา คือ ไม่ทำงานเกินเวลา ซึ่งจะทำให้ร่างกายอ่อนเพลีย สมองล้าปัญญาเฉื่อย ไม่ถูกเวลาบีบรัดจำกัดจนเครียดบ่อย ๆ ไม่ผูกชีวิตติดกรอบเวลาจนไม่เป็นตัวของตัวเอง ไม่ทำงานในเวลาที่จวนเจียนบ่อยเกินไป เพราะก่อให้เกิดความเครียดทับซ้อนและส่งผลเป็นความกดดันต่อเนื่องถึงระบบไหลเวียนของโลหิต การเต้นของหัวใจ และระบบย่อยอาหารผิดปกติ
๕.ถือพรหมจรรย์ คือ ระมัดระวังในกามารมณ์ มีช่วงเวลาที่เว้นว่างจากกามารมณ์ รวมทั้งไม่ตกเป็นทาสของกามารมณ์ถึงขนาดปล่อยให้มีอำนาจเกาะกุมอยู่เหนือจิตใจ หรือไม่ปล่อยให้คนรัก ความรัก และกามารมณ์บงการชีวิตไปในทางที่ผิด ๆ ถึงขนาดคิดสั้นตัดสินใจพลีชีวิตเพื่อบูชากามารมณ์
๖.มีศีล คือ ใช้ชีวิตอยู่ในครรลองของจริยธรรมอันดีงาม อย่างน้อยมีศีล 5 เพราะเมื่อมีศีล ชีวิตก็มีหลักประกันพื้นฐานว่าจะอยู่อย่างปลอดภัย ไม่มีใครมาคอยเบียดเบียนให้อนาทรร้อนใจ คนมีศีล สุขภาพกายก็ดี สุขภาพจิตก็เข้มแข็ง เมื่อกายดี จิตดี ก็ทำให้มีอายุยืน
๗.มีกัลยาณมิตร คือ คบคนดีเป็นเพื่อนคู่คิด เป็นมิตรคู่ใจ ชักพากันไปในวิถีที่ถูกต้อง ถูกทาง และถูกธรรม ...คนมีกัลยาณมิตรจะใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า มีเหตุผล มีความยับยั้งชั่งใจ เลือกทำแต่ในสิ่งที่เหมาะ โอกาสที่จะอายุสั้นด้วยเหตุไร้สาระทั้งหลายจึงเกิดขึ้นได้น้อยมาก
เครดิตจาก : หนังสือธรรมมะพารวย ว.วชิรเมธี
